Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για
τα μπατόν πεζοπορίας
Τα μπατόν πεζοπορίας αυτός που δεν τα
έχει χρησιμοποιήσει συνήθως τα θεωρεί άχρηστα και πολλές φορές αρνείται να τα
χρησιμοποιήσει ακόμα και αν δυσκολεύεται στο ανώμαλο έδαφος. Όμως είναι ένα
απαραίτητο αξεσουάρ για τη ορειβασία γιατί συμβάλει στον ισομερή καταμερισμό
της κούρασης σε όλο το σώμα (χέρια, ώμους, πλάτη και πόδια) και όχι μόνο
στα πόδια.
1 1. Τι είναι τα μπατόν πεζοπορίας
Η λαβή του μπατόν είναι συνήθως ελαστική, αφρώδης ή
από φελλό.
Οι διαφορές τους δεν είναι πολύ μεγάλες. Οι λαβές από φελλό δεν απορροφούν τόσο
την υγρασία από τα χέρια και προσφέρουν μια μικρή επιπλέον αντικραδασμική
δράση. Για μεγαλύτερη απομάκρυνση της υγρασίας των χεριών περισσότερο
κατάλληλες είναι οι αφρώδεις λαβές (συνήθως είναι και πιο απαλές στην αφή
αλλά όχι τόσο ανθεκτικές στο χρόνο).
Υπάρχουν και λαβές που έχουν ελαφριά
κλίση προς τα εμπρός. Μην τις προτιμήσετε εκτός κι αν έχετε κάποιον ανατομικό
λόγο ή ξέρετε πολύ καλά τι κάνετε και τις θέλετε για ειδική περίπτωση. Οι ίσιες
λαβές είναι γενικά οι καλύτερες και πιο άνετες για τις περισσότερες
περιπτώσεις.
Δίπλα στη λαβή υπάρχει ο ιμάντας (ή
δέστρα) με τον οποίο ασφαλίζει, κατά κάποιο τρόπο, το χέρι σας πάνω στο μπατόν.
Ο ιμάντας βοηθάει στην καλύτερη εφαρμογή αλλά και για να μη σας φύγει το
μπατόν και το χάσετε σε κάποια άγαρμπη κίνηση. Σε δύσκολα μονοπάτια καλύτερα να
μην ασφαλίζετε το χέρι σας με τον ιμάντα για να μπορείτε να
απελευθερωθείτε γρήγορα σε περίπτωση πτώσης.
Τα μπατόν συνήθως αποτελούνται από 2 ή 3
μέρη τα οποία ασφαλίζουν μεταξύ τους με έναν μηχανισμό ασφάλισης.
Αυτός μπορεί να είναι βιδωτός ή με clips
Κάθε μπατόν συνοδεύεται συνήθως από
2 πεταλούδες χιονιού (ή άμμου) που βοηθάνε να μην βυθίζεται το
μπατόν στο χιόνι, στην άμμο ή σε βαλτώδες έδαφος. Είναι αυτές οι
πεταλούδες που είναι αρκετά μεγάλες, στρογγυλές και με τρύπες
περιμετρικά. Τα περισσότερα επίσης μπατόν περιλαμβάνουν 2 πλαστικές μύτες.
Οι πλαστικές μύτες μειώνουν τον θόρυβο του μπατόν όταν η πεζοπορία
γίνεται σε σκληρό έδαφος (π.χ. κροκάλες ή άσφαλτο) και προστατεύουν
την άκρη του μπατόν από τη φθορά.
2. Πλεονεκτήματα χρήσης των μπατόν πεζοπορίας
1.
Μεταφέρουν ένα ποσοστό βάρους στα
χέρια και έτσι μειώνουν την καταπόνηση στα πόδια.
2.
Επειδή κάθε βήμα γίνεται πιο εύκολο, η
μέση ταχύτητα της πεζοπορίας αυξάνει (έως και 10%). Τα μπατόν μειώνουν τους κραδασμούς που
επιβαρύνουν τα γόνατα και τους αστραγάλους, ειδικά στην κατάβαση.
3.
Η χρήση των μπατόν και ο συγχρονισμός
κίνησης ποδιών-χεριών βοηθά επίσης να αποκτήσετε ένα σταθερό ρυθμό πεζοπορίας
ακόμα και όταν το έδαφος αρχίζει να γίνεται ελαφρώς επικλινές. Μικρές ανηφόρες ή κατηφόρες δεν γίνονται αντιληπτές με τη χρήση των μπατόν και ο ρυθμός πεζοπορίας
παραμένει σταθερός.
4.
Αυξάνουν πολύ την ισορροπία κατά
το περπάτημα, γιατί προσθέτουν 1 επιπλέον σημείο επαφής με το
έδαφος (τα 2 πόδια συν το 1 μπατόν που ακουμπάει στο έδαφος).
5.
Βοηθούν
να κρατήσετε μια καλύτερη στάση σώματος στα επικλινή εδάφη. Ειδικά στις ανηφόρες, χωρίς
τα μπατόν, ο πεζοπόρος έχει την τάση να γέρνει μπροστά, κάτι που επιβαρύνει τη
μέση (ειδικά αν υπάρχει και το βάρος ενός σακιδίου). Με τη χρήση των μπατόν, το
σώμα μένει πιο ίσιο και το βάρος του σακιδίου επιβαρύνει λιγότερο τη μέση.
3. Τύποι μπατόν πεζοπορίας
1. Τηλεσκοπικά μπατόν
Ο πιο συνηθισμένος τύπος είναι τα
τηλεσκοπικά μπατόν πεζοπορίας γιατί είναι τα πιο πρακτικά. Αποτελούνται συνήθως
από 2 ή 3 μέρη τα οποία μπαίνουν το ένα μέσα στο άλλο και ρυθμίζονται
στο μήκος που επιθυμείτε κάθε φορά. Έτσι μπορείτε να τα κλείσετε για να τα
αποθηκεύσετε ή να τα ανοίξετε για να τα χρησιμοποιήσετε.
Μερικά μοντέλα έχουν ενσωματωμένο σύστημα απορρόφησης κραδασμών (αντικραδασμικό σύστημα) το οποίο ανακουφίζει
ακόμα περισσότερο τις αρθρώσεις των ποδιών στην κατάβαση.
2. Πτυσσόμενα/σπαστά μπατόν
Τα πτυσσόμενα μπατόν αποτελούνται
συνήθως από 2 ή 3 μέρη και πιάνουν πολύ λίγο χώρο όταν είναι διπλωμένα. Είναι
ιδανικά για δρομείς ορεινού βουνού αλλά και για ταξιδιώτες που θέλουν
να χωράνε τα μπατόν μέσα στο σακίδιο.
4. Ρύθμιση του μήκους των μπατόν πεζοπορίας
Γενικά δεν υπάρχει κάποιος αυστηρός
κανόνας για την 100% σωστή χρήση των μπατόν πεζοπορίας. Κάθε άνθρωπος περπατάει
με το δικό του στυλ, έχει διαφορετικό δρασκελισμό και στάση σώματος,. Όμως
υπάρχουν μερικοί βασικοί κανόνες που η εμπειρία έχει δείξει ότι πρέπει να
ξεκινήσετε από κει. Στη συνέχεια, αφού αποκτήσετε μια σχετική εμπειρία,
μπορείτε να προσαρμόσετε τη χρήση των μπατόν όπως σας βολεύει καλύτερα.
1. Ρύθμιση του μήκους των μπατόν σε
ίσιο έδαφος
Η ρύθμιση του σωστού μήκους μπορεί να
γίνει με 2 τρόπους. Ο ένας τρόπος λέει ότι ρυθμίζετε τα μπατόν ώστε ο αγκώνας
σας να σχηματίζει γωνία 90° με τα μπατόν όταν βρίσκεστε σε επίπεδο έδαφος.
Αυτή είναι και η πιο συνηθισμένη αρχική ρύθμιση για να ξεκινήσετε την πεζοπορία
σας. Ο άλλος τρόπος λέει ότι ρυθμίζετε τα μπατόν σε τέτοιο ύψος ώστε το πάνω
μέρος του μπατόν να βρίσκεται στο ύψος της μέσης σας. Δοκιμάστε και τους 2
τρόπους, ίσως κάποιος σας βολεύει περισσότερο.
Αν ξεκινάτε ένα ανηφορικό μονοπάτι,
μειώστε το μήκος των μπατόν κατά μερικά εκατοστά. Αντίθετα, αν ξεκινάτε την
κατάβαση αυξήστε το μήκος των μπατόν κατά μερικά εκατοστά. Ξαναρυθμίστε μετά
από 100 m.
Γενικά, η ρύθμιση του μήκους των μπατόν
δεν πρέπει να γίνει πάνω από 1-2 φορές, γιατί ανακόπτει το ρυθμό της
πεζοπορίας. Αν το πεδίο αλλάξει σε κατηφορικό απλά πιάστε τα μπατόν από το πάνω
μέρος της λαβής ενώ αν αλλάξει σε ανηφορικό, πιάστε τα μπατόν λίγο πιο χαμηλά
από τη λαβή.
5. Μερικές συμβουλές
1.
Πιάστε τα μπατόν χαλαρά χωρίς να τα
σφίγγετε. Το χέρι σας θα κουραστεί και θα ιδρώσει γρήγορα αν σφίγγετε πολύ τα
μπατόν.
2.
Κρατήστε σχετικά άκαμπτους τους αγκώνες
σας και προσπαθήστε να δίνετε την απαραίτητη ώθηση με τους ώμους σας.
3.
Χρησιμοποιήστε τις πεταλούδες χιονιού
όταν πεζοπορείτε σε χιόνι ή σε πολύ μαλακό έδαφος. Διευκολύνουν πολύ και δεν
σπαταλάτε ενέργεια να "ξεσκαλώνετε" τα μπατόν από τη λάσπη ή το
χιόνι.
4.
Σε σκληρό έδαφος ή έδαφος που γλυστράει
χρησιμοποιήστε τις πλαστικές μύτες για καλύτερη πρόσφυση και μείωση του
θορύβου.
5.
Να χρησιμοποιείτε πάντα και τα δύο
μπατόν και όχι το ένα για να αποκομίζετε τα μέγιστα οφέλη από τη χρήση τους.
6.
Στις ανηφόρες απενεργοποιήστε τον
αντικραδασμικό μηχανισμό των μπατόν (αν υπάρχει). Όχι μόνο δεν προσφέρει κάτι,
αλλά σπαταλάτε περισσότερη ενέργεια σε κάθε σας βήμα.
7.
Αν κάποιος από την παρέα δεν έχει μπατόν
και δυσκολεύεται στη διαδρομή δώστε του το ένα μπατόν σας για να τον
διευκολύνετε.
6. Φροντίδα και συντήρηση των μπατόν
πεζοπορίας
Όπως όλα τα προϊόντα, έτσι και τα μπατόν χρειάζονται
λίγη φροντίδα για να διαρκέσουν περισσότερο. Ακολουθήστε τις παρακάτω οδηγίες:
1.
Καθαρίστε τα μπατόν σας από λάσπη και
χώματα μετά από κάθε χρήση. Ένα βρεγμένο πανί είναι μια χαρά για το σκοπό αυτό.
2.
Αποθηκεύστε τα μπατόν με τους
μηχανισμούς ασφάλισης απασφαλισμένους. Οι μηχανισμοί αυτοί θα διαρκέσουν
περισσότεροι όταν δεν βρίσκονται υπό συνεχή τάση/πίεση.
3.
Μην λαδώνετε τα μπατόν πεζοπορίας με
WD40! Θα γλιστράνε!
4.
Μην ξεπερνάτε τις ενδείξεις STOP που
έχουν οι τηλεσκοπικοί μηχανισμοί.
5.
Μη παραβιδώνετε ή παρασφίγγετε τον
μηχανισμό ασφάλισης!
